به گزارش ثریا چهارمین همایش ملی مردم سالاری دینی با عنوان «مردم سالاری دینی، جهان اسلام و غرب» صبح امروز یکشنبه ۲۸ بهمن ماه در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
سید محمد رضا مرندی در مورد موضوع «خوانش های مختلف از مردم سالاری دینی» در این همایش گفت: شعار انقلاب در ابتدا استقلال، آزادی و حکومت اسلامی و نه جمهوری اسلامی بود. در آذر ماه ۵۷ بود که این شعار به جمهوری اسلامی تغییر پیدا کرد. تا قبل از آن زمانی که خبرنگاران خارجی از امام در پاریس درباره حکومت مد نظر او سوال می کردند امام توضیحاتی می دادند اما این توضیحات خیلی گویا نبود. تا این که شهید مطهری در پاریس با امام ملاقات کرد و شعار در ایران به جمهوری اسلامی تغییر پیدا کرد. بعد از آن رفراندوم برگزار شد و آن موقع در مورد ماهیت جمهوری اسلامی بحث ابهام انگیزی وجود نداشت.
استاد فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی افزود: اما پس از پایان جنگ در دهه دوم انقلاب در مورد این نظریه کم کم ابهاماتی مطرح شد. این که اصلاً آیا چنین نظامی که هم دموکراتیک و مردم سالار باشد و هم دینی و الهی قابل تحقق است و آیا یک حکومت می تواند دو مبنای مشروعیت داشته باشد؟ برخی گفتند در ترکیب جمهوری اسلامی تسامح نهفته است و لازمه مردم سالاری دینی کوتاه آمدن از دموکراسی است و برخی این را مطرح کردند که مردم سالاری دینی کوتاه آمدن از دین است. برخی این ترکیب را بسیط و برخی مرکب عنوان کردند.
وی ادامه داد: برخی نیز گفتند منظور از دین در اینجا چه دینی است؟ حداقلی یا حداکثری؟ همچنین این سوال مطرح شد که آیا مردم و خدا می توانند هر دو مبنای مشروعیت قرار بگیرند؟ بعد این سوال مطرح شد که مردم سالاری به عنوان مبنای سیاسی مد نظر است یا به عنوان روش و شکلی از حکومت داری مد نظر است؟ بنابراین هم برداشت ما از مردم سالاری مهم است و هم برداشت ما از دین. در تفکر اهل سنت ۴ دیدگاه قهر و غلبه، استخلاف (تعیین حاکم به وسیله حاکم قبلی)، ولایت عهدی و میراث و همچنین اجماع مطرح است. در تفکر شیعه هم ۳ نظریه مطرح است: نظریه انتصابی محض، نظریه انتخاب و نظریه جمع میان نصب و انتخاب.
سید محمد رضا مرندی همچنین عنوان کرد: در دموکراسی دو شاخص مهم آزادی و حق انتخاب و برابری (البته برابری در حقوق و نه ضرورتاً در امکانات) مطرح است. اولین چالش مفهوم مردم سالاری و دموکراسی این است که این تلقی وجود دارد که دموکراسی مفهومی غربی است. قطعاً دموکراسی لفظی غربی متشکل است دموس و کراتوس است اما این که مفهوم آن نیز غربی است یا نه بحث دیگریست. برخی گفته اند دموکراسی فقط با فرهنگ غرب سازگار است. اما در مقابل دیدگاهی وجود دارد که دموکراسی را مفهومی فاقد ایدئولوژی و خاستگاه فرهنگی می داند و می گوید دموکراسی با فرهنگ هایی که با آن سازگاری دارند قابل جمع است. این دیدگاه می گوید دموکراسی اختصاصی به غرب ندارد.
وی سپس اظهار داشت: درست است که دموکراسی ظاهراً ابتدا در غرب شکل گرفته اما برخی معتقدند در ایران و هند و مصر خیلی قبل تر از یونان شواهدی از نظام های دموکراتیک دیده می شود. برخی گفته اند دموکراسی فقط با لیبرالیسم سازگار است. در مقابل برخی نیز این که دموکراسی و لیبرالیسم دو مفهوم همراه هم هستند را غلط می دانند. چالش دیگر این است که آیا دموکراسی پدیده ای مطلق است یا مقید؟ ۵ پاسخ به این پرسش داده شده است. یک پاسخ این است که دموکراسی پدیده ای مطلق و بدون هیچ قید و شرطی از جمله رأی مردم است. دیدگاه دوم می گوید مقید به رأی مردم است و نمی تواند مطلق باشد. در دیدگاه سوم گفته اند دموکراسیِ لیبرال مطلق است و دموکراسیِ دینی مقید است. دیدگاه بعدی می گوید دموکراسی در مفهوم، مطلق و در مصداق، مقید است.
سید محمد رضا مرندی افزود: دیدگاه دیگر که به نظر می رسد صحیح ترین دیدگاه باشد دموکراسی را هم مقید می داند و هم مطلق به این معنا که دموکراسی قبل از تأسیس نظام سیاسی مطلق است و نمی تواند مقید باشد و بعد از آن مقید است و نمی تواند مطلق باشد. چالش بعدی دموکراسی چالش مبنا و روش است. در دموکراسی به عنوان مبنا و فلسفه حکومت، خود دموکراسی مطلوبیت ذاتی دارد و هدف از حکومت است. در رویکرد دوم که رویکرد روشی است خود دموکراسی هدف نیست بلکه ابزاری است برای تحقق ایدئولوژی مورد نظر که این ایدئولوژی می تواند لیبرالیسم یا دین باشد. در این رویکرد تا زمانی دموکراسی مطلوب است که در تحقق اهداف ما به کار بیاید.
وی اضافه کرد: درباره ماهیت و قلمرو دین نیز ۵ دیدگاه اصلی وجود دارد. دیدگاه لائیک (سلبی) منکر حقیقت دین و نه البته واقعیت آن است. در دیدگاه سکولار (حداقلی) گاهی به اصل دین اعتقاد وجود دارد اما آن را محدود به امور اخروی و فردی می داند. دیدگاه سوم که ترکیبی یا التقاطی است معتقد به ورود دین در بعد اجتماعی و سیاسی و دنیوی است اما معتقد است دین نیازمند تجربه بشری برای ورودش به حوزه اجتماع و دنیا است. در دیدگاه حداکثری این اعتقاد وجود دارد که همه چیزهای دنیوی و اخروی را از متن دین باید گرفت و تجربه بشری نه در طول و نه در عرض دین نباید مورد استفاده قرار بگیرد. در دیدگاه حد وسطی یا اعتدالی دین می تواند از تجربه بشری استفاده کند اما نه در عرض دین بلکه در طول دین.
سید محمد رضا مرندی تأکید کرد: دیدگاه لائیک چون دین را قبول ندارد پس مرم سالاری دینی را نیز قبول ندارد. در نگاه سکولار از آن جایی که حکومت امری دنیایی و اجتماعی است اما دین امری فردی و اخروی است، این دیدگاه نیز به مرم سالاری دینی معتقد نیست. برخی طرفداران دین که قائل به ولایت عهدی و قهر و غلبه و استخلاف هستند می گویند حکومت به مردم ارجاع داده نشده است. دیدگاه نصبی غیر مردم سالار نیز در میان برخی شیعیان وجود دارد. قائلین به تناقض هم می گویند میان گزاره های دینی و گزاره های دموکراسی تناقض وجود دارد و قائل به جمع نیستند، در نتیجه باید یکی فدای دیگری شود. دیدگاه هایی همچون نصبی های مردم سالار روشی، اجماع، انتخاب و جمع نیز وجود دارد. در نظریه جمع می توان بین نصب الهی و انتخاب مردمی جمع کرد.
منبع: مهر
نمایشگاه کتاب تهران را روایت کنید، جایزه بگیرید
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
حمایت از ۱۰ دانشجوی پسادکتری با هدف توانمند سازی نیروی انسانی بخش کوانتوم
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
سازمان ملل صدای حقطلبی دنیا را بشنود/نیروهای امنیتی در اعتراضات ۱۴۰۱ وارد دانشگاه نشدند
اطلاعات تازه درباره Xperia ۱ VI سونی لو رفت+عکس
امیر خلبان اکبر معنوینژاد به یاران شهیدش پیوست
ترجمه درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی چاپ شد
اسیر فلسطینی صهیونیستها برنده بوکر عربی ۲۰۲۴ شد
نقش دانشگاه امیرکبیر در تحقق شعارهای سال و اقتصاد دانشبنیان
پیشرفت علمی بدون داشتن علوم پایه قوی امکان پذیر نیست
تقدیر از پایاننامهها و رسالههای دکترای کاربردی در صنعت فولاد
معلمان تلاش کنند گره ذهنی دانش آموزان باز شود
دبیر کارگروه سلامت مدارس منصوب شد
پیگیری چهره به چهره و خانه به خانه دانشآموزان بازمانده از تحصیل در گیلان
طرح ملی درس عفاف و حجاب در طراحی پارچه و لباس دانشگاه های هنر
جزییات اولین آزمون دکتری حرفهای فیزیوتراپی اعلام شد
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
سفر محرمانه ایلان ماسک به چین لو رفت
موتور جست و جو و هوش مصنوعی به خودروهای کرهای راه پیدا کرد
گلبرگهای اطراف سحابی حلقه در فضا باز شدند+عکس
وضعیت مدارس سیل زده سیستانوبلوچستان/ تداوم آموزش دانشآموزان در مساجد
سالی که تابستان نیامد و باران و برف آمد
نظریه عجیب اینشتین درباره عمر انسان که توسط پزشکان رد شد
اعضای هیئت انتخاب رویداد استارتآپی فیلمنامه نویسی منصوب شدند
واکنش جمشیدی به مقابله با دانشجویان آمریکایی
فردا آخرین فرصت رفع نقص مدارک داوطلبان آزمون دستیاری پزشکی
مرحله مصاحبه داوطلبان مجاز آزمون دکتری ۱۴۰۳ حضوری برگزار می شود
کتاب من سید علیاکبر صنعتی هستم بازنشر شد
کودکان و نوجوانانِ امروز غرق در گوشی هستند
آموزش و پرورش سالهاست از مشکل دخالت افراد غیر مسؤول رنج میبرد
کاربران شاد در جشنواره عروسکخونه ۲۰ میلیون رأی دادند
جذب نیروی امریه در پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی
طرح پایش سلامت برای همه اعضای جهاد دانشگاهی اجرا میشود
برافراشته شدن پرچم فلسطین در برترین دانشگاه جهان
جنبش دانشجویان آمریکایی و اروپایی برای توقف حمایت آمریکا از جنایتهای رژیم صهیونیست است
دانشجویان پیام نور برای تغییر محل آزمون تا ۱۶ اردیبهشت فرصت دارند
راهاندازی مدارس جدید مطابق اقلیم در منطقه خلیج فارس
علل پیشتازی دختران در آزمون سراسری از نگاه وزیر علوم
شروع غائله هایدگر در بازار نشر
قصه تصویری کرمی که عقاب را نجات داد چاپ شد
عرضه روایت انحراف در کتابفروشیها
معلمان مهمان دانشآموزان میشوند/ تور نیم روزه معلمان به مناسبت هفته معلم
آغاز فرآیند مشاهده و تأیید سوابق تحصیلی داوطلبان ورود به دانشگاه
جزئیات جدید نحوه ارزشیابی امتحانات کشوری ریاضی و علوم پایه ششم
یهودستیزی؛ برچسبی که اعتراضات دانشجویی را تحت تاثیر قرار نمیدهد
کاهش تعداد واحدهای دانشگاهی جدی شد
باید ارتباط میان بنیادهای معرفتی و محیطهای علمی را مشخص کنیم
مهلت دانشجویان دانشگاههای تهران برای شرکت در مسابقه سدید تمدید شد
فلسطین و توطئه صهیونیستی انگلیسی به کتابفروشیها آمد
مگره و مردان محترم در کتابفروشیها دیده شدند
انتخاب رشته ۸۶ هزار نفر در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳
بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی درحمایت از دانشجویان آمریکایی
ثبتنام کلاس اولیها از ۱۹ اردیبهشت آغاز میشود/اعلام چگونگی محدودهبندی مدارس
المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی در چه رشتهها و سطحی برگزار میشود؟
تقدیر از یک عمر تلاش علمی و اجرایی استاد بلورچیان
اختصاص ۳۰۰ سهمیه استخدام معلم به شهرستان بشاگرد و جزایر هرمزگان
آغاز احداث ۵۰ تا ۸۰ هزار مسکن برای فرهنگیان بهزودی/ بررسی سلامت روان معلمان جدیدالاستخدام
رویداد جایزه ملی جمعیت به صورت تخصصی با همکاری جهاددانشگاهی هرمزگان برگزار میشود
ایجاد کارگروه مشترک معاونت علمی ریاستجمهوری و وزارت علوم برای مدیریت مالکیت فکری
نخستین سمپوزیوم تکنولوژی درطراحی و بازطراحی برگزار شد
همایش سلامت، حکمت و حکمرانی اواخر اردیبهشت میشود
اعلام همبستگی با دانشجویان آزادیخواه جهان در دانشگاه علم و صنعت
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هوشمند منصوب شد
کلاسهای دانشگاهها امروز به مدت ۲ ساعت تعطیل شد
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
موج بیداری دانشگاههای آمریکا ارمغان خیزش افکار عمومی ضد جنایتهای صهیونیسم است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
جزئیات تازه درباره هوش مصنوعی آیفون جدید
توپ گوستاو بزرگترین توپ جنگی دنیا که فرانسه را ویران کرد+عکس
ژاپنیها یک رنوی جدید ساختند+عکس
نقشه گنجی که از فضا دیده شد+عکس
شیکترین خودروی برقیای که تاکنون دیدهاید+عکس
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
اعلام زمان پاسخگویی و تعداد سوالات نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمیشود
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه میرود
در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را برداریم
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.